पोखरा, २० भदौ ।
के तपाइँले कहिल्यै ‘म किन यति धेरै थकित भएको छु’ भनेर सोच्नुभएको छ¸ ? यदि छ भने यो लेखले तपाईँलाई फाइदा पु¥याउनेछ ।
थकानका कारणहरु र समाधानका उपायहरुः
(१) निन्द्राको कमि
थकानको मुख्य कारक निन्द्राको कमि हुनु हो । थकानले दुर्घटना, मोटोपना, उच्च रक्तचाप, मानसिक चिन्ता र हृदय रोगको जोखिम बढाउँछ । यदि तपाइँ दैनिक ७ घण्टा सुत्न चाहनुहुन्छ भने तलका उपायहरु अपनाउनुहोस् ः
१. सुत्ने तथा उठ्ने समय एउटै बनाउनुहोस ।
२. छिन छिनमा सुत्दै उठ्दै नगर्नुहोस् ।
३. तपाइँ सुत्ने कोठा शान्त, अँध्यारो र ठिक तापक्रमको छ कि छैन भनी पक्का गर्नुहोस् ।
४. कफिजन्य पदार्थ नपिउनुहोस् किनकी यसले निन्द्रा लाग्नमा बाधा पु¥याउँछ ।
५. सुर्तिजन्य पदार्थ र अल्कोहलको सेवन सुत्नुभन्दा अगाडी नगर्नुहोस किनकि यसले निन्द्रा खलबल्याउँछ ।

(२) असन्तुलित खानाको अभाव
थकावट हटाउनको सबैभन्दा सजिलो तरिका तपाईंको आहारमा समायोजन गर्नु हो। एक स्वस्थ र सन्तुलित आहार खाएमा तपाईं भिन्नै महसुस गर्न सक्नुहुन्छ । स्वस्थ र सन्तुलित आहारले थकानबाट लड्न मद्दत गर्छ । यसको लागी तपाइँले तलका कुराहरु अपनाउनुपर्छः
१. तपाइँको लिङ्ग, तौल, उमेर र कामको आधारमा सहि मात्रामा क्यालोरीको सेवन गर्नुहोस् ।
२. खाना खाँदा खानाको आधा भाग फलफुल तथा तरकारी खानुहोस् ।
३. प्रोटिन पाइने कुराहरु खाने तारिका भिन्न भिन्न बनाउनुस् अर्थात् सधैँ एउटै मात्रामा नखानुहोस् ।
४. धेरै चिनीको मात्रा भएको कुरा नखानुहोस् ।
५. नास्ता÷खाजा खान कहिल्यै नछुटाउनुहोस् ।
६. प्रशस्त पानी पिउनुहोस् ।

(३) कसरतको कमि
थकानको अर्को कारण कसरतको कमि पनि हो । कसरतले शरीरलाई फुर्तिलो बनाउँछ र थकानलाई घटाउँछ । यदि तपाइँको कसरत गर्ने बानी छैन भने आजबाटै बिस्तारै सुरु गर्नुहोस् ।

(४) अत्यधिक तनाव
थुप्रै परिस्थितिले तनाव उत्पन्न गर्न सक्छन् । काम, वित्तीय समस्याहरू, सम्बन्धी मुद्दाहरू, प्रमुख जीवन घटनाहरू, र अपहेलनाहरू जस्ता कुराहरुले तनाव सिर्जना गर्न सक्छन् । यसबाट बच्ने उपायहरुः
१. तनावको स्रोत पत्ता लगाउनुहोस् र कारकलाई कम गर्न प्रयास गर्नुहोस् ।
२. तपाइँलाई तनाव दिने मान्छेहरुबाट टाढै बस्नुहोस् ।
३. आफ्ना भावनाहरु मिल्ने साथीसँग बाँड्नुहोस् ।
४. फरक तरिकामा अवस्थाहरू हेर्नुहोस्। तनावपूर्ण अवस्थाहरूलाई अझ बढी सकारात्मक रुपमा हेर्ने प्रयास गर्नुहोस्। उदाहरणका लागि, यदि तपाई ट्राफिक जाममा फसेको हुनुहुन्छ भने, यसलाई एक्लो समय र तपाईंको मनपर्ने म्युजिक सुन्नुको अवसरको रूपमा हेर्नुहोस्।
५. हिम्मत नहार्नुहोस् ।
६. सकारात्मक भावना राख्नुहोस् ।
७. क्षमा दिन सिक्नुहोस् ।

(५) स्वास्थ्य स्थिति
यदि तपाईंले आफ्नो शारीरिक क्रियाकलाप, आहार, तनाव स्तर र निद्राको साथ काम गर्न जीवन शैली परिवर्तन गर्नुभयो भने र अझै पनि थकित महसुस हुन्छ भने तपाइँको स्वास्थ्यमा खराबी हुन सक्छ ।
थकित बनाउने केही स्वास्थ्य समस्याहरुः
१. रक्तअल्पत्ता हुनु
२. चिनी रोग लाग्नु
३. रिस
४. निराशा
५. पिसाबको ट्रयाकको संक्रमण
६.मुटुरोग
७. गर्भावस्था
८. भिटामिन र खनिज पदार्थको कमि हुनु इत्यादि ।